CHUẨN BỊ ĐÀN ONG LẤY MẬT VÀ KHAI THÁC MẬT ONG

Thời kỳ khai thác mật ong, đối với người nuôi là một “mùa gặt”. Để “mùa gặt” bội thu và bảo quản tốt sản phẩm của ong cần chú ý các vấn đề chính sau:

1. Chuẩn bị đàn ong khai thác mật

Chuẩn bị tốt đàn ong khai thác mật là yếu tố quyết định thắng lợi. Một đàn ong chuẩn bị tốt sẽ có năng suất cao gấp 2 – 3 lần đàn ong không được chuẩn bị. Muốn vậy cần thực hiện các công việc sau:

Phải bồi dưỡng đàn ong từ sớm: trước khi nguồn hoa mật chính nở ít nhất là 40 – 45 ngày, chuẩn bị bồi dưỡng đàn ong bằng các cách:

• Thay ong chúa già bằng ong chúa trẻ
• Kích thích chúa đẻ trứng và đàn ong xây tổ bằng cách cho ong ăn thêm dung dịch đường
  vào ban đêm.
• Mùa đông chống lạnh, mùa hạ chống nóng
• Tích cực phòng và chống bệnh cho ong
• Phải chuẩn bị trước tới 40 – 45 ngày vì thế hệ ong thợ đẻ ra vào thời gian ấy đến lúc nguồn mật chính bắt đầu mới đủ 10 – 15 ngày tuổi, tức tuổi sung sức nhất để đi lấy mật và chế biến mật ong.

Phải xây dựng được đàn ong mạnh: Đàn ong mạnh quyết định năng suất mật. Nếu đàn ong còn yếu thì phải đưa thêm các cầu nhộng ở đàn mạnh sang, sao cho tất cả đều là đàn ong mạnh, nghĩa là đạt các yêu cầu sau:

• Mỗi đàn phải có từ 4 – 5 cầu ong trở lên. Đàn cự mạnh có thể đạt 6 – 7 cầu.
• Số ong thợ phải đông tương ứng với số cầu, nghĩa là phủ kín cả 2 mặt cầu.
• Tất cả các cầu đều có đủ các thế hệ của ong như trứng, ấu trùng và nhộng vít nắp.
• Ong thợ phải to, mập, có tỷ lệ ở tuổi trưởng thành cao.
• Nhìn bên ngoài tổ ong, thấy ong đi làm tấp nập và mang về nhiều phấn, mật. Chuẩn bị và thực hiện được 2 việc trên là ta yên tâm, ít nhất về mặt lực lượng ong, để tận thu nguồn mật ngay từ những ngày đầu.

2. Khai thác mật ong

Đây là thời điểm có ý nghĩa nhất với người nuôi ong, có thể ví như một chiến dịch. Chiến dịch toàn thắng, phải lần lượt thực hiện các bước sau đây:

a, Chuẩn bị dụng cụ nuôi ong

Quan trọng nhất là thùng quay mật thường gồm 2 bộ phận:

• Thùng quay mật ong : Làm bằng tôn hoặc tận dụng ngay chiếc thùng men đựng nước thông thường.
• Khung quay: Uốn bằng thép 3 – 4 ly, ôm khít vừa 2 cầu ong và hàn đối diện nhau vào một trục đứng có thể quay được ở giữa thùng ong. Đầu dưới trục dựa trên một điểm tựa, đầu trên trục xuyên qua một thanh ngay ở miệng thùng quay.

Ở các nước tiên tiến, người ta đã sản xuất được các thùng quay mật chứa 3 – 4 cầu, thậm chí trên 10 cầu một lúc cũng dựa theo nguyên tắc như vậy.

b, Chọn thời điểm quay mật

Vào mùa hoa, quay quá sớm hay quá muộn đều có hại cho đàn ong hoặc cho sản lượng mật. Để chọn đúng được thời điểm quay mật hợp lý, cần căn cứ trên các mặt sau:-Biểu hiện trên hoa của cây nguồn mật: nên quay mật vào lúc hoa nở khoảng 10% là vừa.

Biểu hiện trên đàn ong:

• Trước hết, ong bỗng dưng đi về tấp nập, tranh cướp nhau để vào lỗ tổ hoặc nặng nề, phải bám vào cạnh thùng ong để nghỉ (do lấy được nhiều mật và phấn hoa).
• Ban đêm, nghe từ thùng ong phát ra tiếng quạt mật ù ù như tiếng một động cơ chạy.
• Mở nắp thùng thấy hơi nước thừa đọng lại làm ướt đầm đìa cả mặt trong nắp và vách nắp thùng tổ.